prof. zw. dr hab.

Ewa Kołodziejek

językoznawczyni

ewakolodziejek.pl

Kilka słów o sobie

Witam Państwa na swojej stronie.

Jestem profesorką nauk humanistycznych, pracuję w  Instytucie Językoznawstwa Uniwersytetu Szczecińskiego.

Prowadzę wykłady i konwersatoria z lingwistyki kulturowej, z kultury języka polskiego, z ortografii i interpunkcji, z poprawnej polszczyzny w praktyce.

Jestem autorką trzech monografii naukowych:

  • Gwara środowiskowa marynarzy na tle subkultury marynarskiej (Szczecin 1994)
  • Człowiek i świat w języku subkultur (Szczecin 2005, wyd. II zmienione 2015)
  • Nowe, nowsze, najnowsze. O zmianach we współczesnej polszczyźnie (Szczecin 2019)

Jestem też wiceprzewodniczącą Rady Języka Polskiego, przewodniczącą Zespołu Retoryki i Komunikacji Publicznej RJP, członkinią Polskiego Towarzystwa Językoznawczego, Komisji Socjolingwistyki przy Międzynarodowym Komitecie Slawistów, przewodniczącą szczecińskiego oddziału Towarzystwa Miłośników Języka Polskiego.

Istotnym obszarem mojej aktywności zawodowej jest popularyzacja wiedzy i edukacja językowa Polaków. Prowadzę szkolenia i warsztaty z poprawnej polszczyzny dla różnych grup zawodowych. Jestem też autorką felietonów prasowych z cyklu Językowa corrida zamieszczanych od 1991 r. w magazynie "Kuriera Szczecińskiego". Za działalność edukacyjną zostałam wyróżniona tytułem Szczecinianka Roku 2015.

Wymiernym efektem działalności popularyzatorskiej są zbiory felietonów poświęconych poprawnej polszczyźnie: 

  • Językowa corrida. Jak mówić i pisać poprawnie. Poradnik dla całej rodziny (Szczecin 1995)
  • Językowa corrida 2, czyli walki z bykami ciąg dalszy (Szczecin 1999)
  • Licz się ze słowami... Językowa corrida 3 (Szczecin 2003)
  • Walczymy z bykami. Poradnik językowy PWN (Warszawa 2010, wydanie II zmienione 2023)
  • Potyczki z polszczyzną. Poradnik językowy PWN (Warszawa 2019)

W Instytucie Językoznawstwa Uniwersytetu Szczecińskiego prowadzę internetową poradnię językową - poradnia.jezykowa@usz.edu.pl. Świadectwem wieloletniej działalności poradni jest współautorska publikacja (z Marią Kabatą i Rafałem Sidorowiczem):

  • E-porady językowe (Szczecin 2009)

Od ponad 30 lat opiekuję się naukowym Kołem Młodych Językoznawców, w którym studenci rejestrują przeobrażenia współczesnej polszczyzny, zbierają nowe słownictwo, piszą referaty wygłaszane na ogólnopolskich konferencjach studenckich, uczestniczą w obozach naukowych w różnych regionach Polski. Pod moją redakcją ukazało się pięć Zeszytów Studenckich Prac Naukowych Koła Młodych Językoznawców. Osiągnięciem Koła jest wydawanie pierwszego na szczecińskiej polonistyce językoznawczego czasopisma studenckiego "Wyjątek".

Z myślą o swoich studentach napisałam podręcznik:

  • Poprawna polszczyzna w praktyce. Poradnik dla tych, którzy chcą dobrze mówić i pisać po polsku (Szczecin 1998, wyd. II poprawione 2002).

Doświadczenie zdobyte w wieloletniej działalności edukacyjnej, poradniczej i dydaktycznej wykorzystuję w praktyce, sporządzając różnego typu opinie i ekspertyzy językowe.

Ostatnie publikacje

Monografia

Monografia

Praca czworga autorów jest próbą analizy ogromnej bazy danych zgromadzonej w latach 2016–2022 (zestawianie danych i analizy statystyczne wykonała Katarzyna Janus-Kwiatkowska), z myślą o wnioskach natury ogólnej. Książka bynajmniej nie pretenduje do całościowego opisu języka i kultury współczesnej młodzieży.

zobacz więcej

Poradnik językowy

Poradnik językowy

W poradniku tym chcieliśmy uzmysłowić naszym odbiorcom, że język, którego używamy, tworzy świat, w jakim żyjemy, że patrzymy na rzeczywistość przez pryzmat słów, że wszystko, co wokół nas, jest opisane, nazwane. 

zobacz więcej
Językowa corrida

Językowa corrida

Jak mówić i pisać poprawnie. Poradnik dla całej rodziny

Nowa wymowa

Pisząc o nowej wymowie, mam na myśli akcentowanie wyrazów. Ktoś by powiedział: a co to za problem? W polszczyźnie akcent jest stały i pada na przedostatnią sylabę.

W zasadzie tak, ale gdyby to była reguła bezwyjątkowa, nie byłoby o czym pisać. Tymczasem mamy od niej kilka odstępstw wynikających z budowy wyrazu i z jego pochodzenia. W wyrazach obcych akcent pada na trzecią sylabę od końca. Dotyczy to zwłaszcza słów zakończonych na -ika, -yka, np. mateMAtyka, poliTEchnika. Na trzeciej od końca akcentowane są niektóre wyrazy zakończone na -um, np. MAksimum, TEchnikum, a także wyrazy zapożyczone, na przykład WAszyngton, uniWERsytetKOmitet.

Akcent na trzeciej sylabie od końca mają też liczebniki złożone: CZTErystaSIEdemset. Wynika to z ich dwuczłonowej budowy, bo gdy oddzielimy formy liczebnika sto-sta-set, to akcent w samodzielnym liczebniku: czterysiedem pozostaje niezmienny. Na trzeciej sylabie od końca akcentuje się czasowniki w liczbie mnogiej czasu przeszłego: POszliśmywiDZIEliście. Zauważmy, że akcent w podstawowych formach czasowników nie zmienia się mimo dołączonych do nich cząstek -śmy, -ście. Na trzecią sylabę od końca akcentowane są też spójniki zawierające cząstki -śmy-ście-by, np. abyśmyżebyściejeślibyjeżeliby.

Używamy plików cookies, aby zapewnić najlepszą jakość. Kontynuując korzystanie z naszej strony, zgadzasz się z naszą polityką dotyczącą plików typu cookies.